του Ηρακλη Ρούπα, Οικονομολόγου
Ζούμε σε μία περίεργη εποχή προώθησης προϊόντων και ιδεών. Δεν χρειαζόταν άλλωστε το πρόσφατο σκάνδαλο της «Wind Media” – που περιέργως πολύ γρήγορα εξαφανίσθηκε από τις ειδήσεις – για να αντιληφθούμε πως το περιβάλλον προώθησης προϊόντων μεταβάλλεται με πολλές εκφυλιστικές προσεγγίσεις. Η τρομακτική διάδοση των κάθε μορφής μέσων κοινωνικής δικτύωσης οδηγούν νομοτελειακά σε αναζήτηση νέων μεθόδων διείσδυσης, τόσο στο πεδίο επιρροής των καταναλωτών προϊόντων και υπηρεσιών, ακόμα και πολιτικών μηνυμάτων.
Από τον τρόπο με τον οποίο διάφορες μουσικές εκφάνσεις όπως (Trap, rap) περνάνε μηνύματα στην νεολαία, μέχρι την μεθοδολογία προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών από την νέα πραγματικότητα των influencers. Μία πραγματικότητα όμως, που όχι μόνον δεν ελέγχεται, αλλά δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις τείνει να εκφυλίσει κάθε έννοια ορθολογικής προσέγγισης του τι επιδιώκεται και με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται το νέου τύπου marketing από το κινητό κάθε επίδοξου «influencer».
Αν αναλογισθούμε πως σε κάθε μέσο ενημέρωσης πλέον, κάθε πρόσωπο που αναδεικνύεται στα πλαίσια κοινωνικής, καλλιτεχνικής ή πολιτιστικής προβολής, εν δυνάμει είναι δυνατόν να αποτελέσει «πόλο έλξης» εταιριών που αναζητούν την νέα αυτή προωθητική προσέγγιση, εύκολα γίνεται αντιληπτό πως την περίοδο κρίσης που διανύουμε, οι υπερβολές και οι γενικότερες αναζητήσεις για ένα εύκολο επιχειρήν, απαιτούν προσοχή και έλεγχο.
Διαμορφώνεται ένας κόσμος εικονικής πραγματικότητας, προκειμένου να αποσπάσει ο νέος ή παλαιός «influencer” τα πολυπόθητα κλικ που θα μεταφρασθούν πιθανώς σε χρήμα. Διαμορφώνεται ένας κόσμος προσποιητής προβολής. Ενας κόσμος μεθοδικά παραποιημένης εικόνας, που με την σειρά της έρχεται να χρησιμοποιηθεί στον πραγματικό κόσμο της οικονομίας. Κατά συνέπεια, ο πραγματικός κόσμος των υπηρεσιών, της βιομηχανίας και της πολιτικής, διαμορφώνει πλέον μία ιδιότυπη πυραμίδα επικοινωνιακής «εξάρτησης».
Η πυραμίδα της “Wind Media” απασχόλησε παραδόξως για πολύ μικρό χρονικό διάστημα τα μέσα. Δεν γνωρίζω για τις αρχές. Ως ξαφνικά να έγινε αντιληπτό πως η περεταίρω «εμβάθυνση» των αρχών και όχι μόνον, στην βάση δημιουργίας αντίστοιχων σκανδάλων «πυραμίδων» ίσως να άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου ως προς μία πραγματικότητα που ξεδιπλώνεται ταχύτατα μπροστά από τις οθόνες των κινητών και των lap top όσων έχουν την τεχνική εξοικείωση να βουτήξουν μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς χαρτογραφείται. Δημιουργούνται κατά τον τρόπο αυτό της «νέας επίδρασης». Προβάλλονται νέα ήθη ως προς την αναζήτηση μίας οικονομικής διεξόδου σε όσους – στην πλειοψηφία τους– που διεκδικούν το δικαίωμα της εργασίας που τους αντιστοιχεί.
Μπαίνοντας σε μία νέα κρίση, η καταγραφή της ανεργίας ως στατιστικό δεδομένο επιδέχεται πολλές ερμηνείες και προσεγγίσεις. Η ανάλυση των επιπτώσεων, ο τρόπος αντιμετώπισης από τις κυβερνήσει, αλλά και η ίδια η πορεία της δημιουργεί την ανάγκη αναζήτησης νέων μορφών απασχόλησης. Αυτό που κατά το παρελθόν εθεωρείτο αδιανόητο, σήμερα είναι δυνατόν να αποτελεί την κανονικότητα. Μία νέα κανονικότητα όμως, που στην αναζήτηση διεξόδων εισοδήματος δημιουργεί πειρασμούς και στρεβλότητες που πολλές φορές η ανωνυμία του διαδικτύου ή ακόμα και η πολυεθνικότητα των συμμετεχόντων καλύπτει.
Οι influencers έχουν πλέον μετεξελιχθεί σε παγκόσμια βιομηχανία με κανόνες συνεχώς μεταβαλλόμενους, ανάλογα με τις αναζητήσεις της «αγοράς» των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μεταβαλλόμενης ανάλογα με την εξέλιξη της ίδιας της αγοράς που ακόμα και αυτή αναζητεί συνέχεια τους κανόνες της. Εν μέσω μίας τέτοιας πραγματικότητας δεν είναι δυνατόν να μην εμφανισθούν «πυραμίδες» κάθε μορφής, καθώς η μέθοδος αυτή αποτελεί μία από τις πλέον διαχρονικές μεθόδους εξαπάτησης όσων αναζητούν εύκολες και γρήγορες αποδόσεις.
Η περίπτωση της Wind Media για την οποία δεν έχει υπάρξει άλλη ενημέρωση για το έγινε μετά την ανακάλυψη της «πυραμίδας», αποτελεί ίσως την πρώτη περίπτωση στην χώρα μας κατά την οποία η νέα διαδικτυακή αγορά των “likes” ανέδειξε τους κινδύνους μίας τέτοιας προωθητικής μεθοδολογίας που ως επί το πλείστο είναι κατευθυνόμενη προς τις νεότερες ηλικίες. Αυτές που αντιμετωπίζουν ολοένα αυξανόμενα προβλήματα αντιμετώπισης των αρνητικών οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων που επηρεάζουν την ζωή τους.
Μίας μεθοδολογίας που – όπως στην περίπτωση της Wind Media – έχει καταφέρει να αναδείξει νέες μεθόδους εύκολου βιοπορισμού, αλλά και νέων σκανδάλων και πυραμίδων των likes και των influencers που αποκομίζουν πολλά κέρδη από την μικρή οικονομική συμμετοχή των πολλών σε τέτοιο βαθμό ο όταν αποκαλυφθεί την απάτη να μην αξίζει ούτε να προβεί στην καταγγελία.
Δυστυχώς, η πλευρά αυτή μίας μορφής σύγχρονης «επιχειρηματικότητας» του διαδικτύου, ενώ μπορεί να αναδείξει σημαντικές ευκαιρίες, πολλές φορές παραπλανεί διαμορφώνοντας πεδία στρεβλότητας που πρέπει να ελέγχονται και όχι να «σπρώχνονται» κάτω από το χαλί. Ειδικά στην περίπτωση που θα επιδιώκαμε η χώρα να αναδειχθεί σε hub τεχνολογιών αλλά και σύγχρονων μορφών επιχειρηματικότητας.
