Της Νικολέτας Φρούντα – Λογοθεραπεύτριας
Θεραπευτικό Κέντρο – Κ. Αχαία
6 Μαρτίου, είναι η Ευρωπαϊκή Ημέρα Λογοθεραπείας όπως θεσμοθετήθηκε από το CPLOL (την Μόνιμη Επιτροπή Λογοθεραπευτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ως μια ευκαιρία για τη διευρυμένη δημόσια επικοινωνία των επιστημόνων λογοθεραπευτών με το ευρύτερο κοινό.
Στόχος της Ευρωπαϊκής Ημέρας Λογοθεραπείας είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, καθώς και των άλλων ειδικών, για τις ανάγκες των ατόμων που αντιμετωπίζουν δυσκολία στην επικοινωνία και για τα δικαιώματά τους. Αυτή τη μέρα, σε όλη την Ευρώπη, πραγματοποιούνται δραστηριότητες από τα μέλη του CPLOL, για να ενημερωθεί το κοινό για τις διαταραχές του λόγου και τις επικοινωνίας, καθώς και για την πρόληψη, τον έγκαιρο εντοπισμό και αντιμετώπιση τους. Μέσα απ’ αυτές τις διαδικασίες αναδεικνύεται και ο ρόλος του λογοπεδικού, η επιστημονική του κατάρτιση και η συμβολή του στην πρόληψη και παρέμβαση αυτών των διαταραχών.
Τι είναι η Λογοθεραπεία;
Η ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας βασίζεται σημαντικά στο περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται το παιδί, στις σχέσεις αλληλεπίδρασης που δομεί και στις δυνατότητες που έχει. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το παιδί εκδηλώνει την επικοινωνιακή του πρόθεση, αναπτύσσει κοινά σημεία αναφοράς και διευρύνει σιγά σιγά τις γλωσσικές του δεξιότητες. Η διαδρομή αυτή οδηγεί το παιδί από το στάδιο της προλεκτικής επικοινωνίας στην κατάκτηση όλων των πτυχών της γλώσσας. Μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, η ανθρώπινη επικοινωνία περικλείει όλες τις λειτουργίες που έχουν σχέση με την κατανόηση και την έκφραση του προφορικού και γραπτού λόγου, καθώς επίσης και όλες τις μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας.
Η λογοθεραπεία ασχολείται με την πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση προβλημάτων λόγου, ομιλίας, επικοινωνίας, φωνής και κατάποσης που μπορεί να εμφανίζουν παιδιά ή ενήλικες. Στοχεύει στην ομαλή ένταξη του ατόμου στο κοινωνικό ή σχολικό περιβάλλον.
Οι λογοθεραπευτές παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες σε άτομα με τις ακόλουθες διαταραχές:
- Αναπτυξιακές διαταραχές ομιλίας
- Αρθρωτικές διαταραχές
- Φωνολογικές διαταραχές
- Δυσαρθρία
- Διαταραχές στη ροή της ομιλίας (τραυλισμός, ταχυλαλία)
- Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές
- Ειδική Γλωσσική Διαταραχή
- Γλωσσικές δυσκολίες που οφείλονται σε νοητική υστέρηση
- Βαρηκοΐα – κώφωση
- Διαταραχές χρήσης της γλώσσας- Πραγματολογικές Διαταραχές (Αυτισμός, Σύνδρομο Asperger, Σημασιολογική – Πραγματολογική διαταραχή)
- Μαθησιακές δυσκολίες
- Διαταραχές στη σίτιση και κατάποση (δυσφαγία)
- Διαταραχές φωνής
- Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες
- Χειρουργικές επεμβάσεις κεφαλής και τραχήλου (λαρυγγεκτομή)
- Νευρογενείς διαταραχές και σύνδρομα
- Εγκεφαλικά επεισόδια – αφασίες
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
Ενδείξεις στη συμπεριφορά του παιδιού που μπορεί να σημαίνουν διαταραχή του λόγου ή της ομιλίας είναι οι ακόλουθες:
- Μέχρι τον 3ο έτος δεν έχει αναπτύξει προφορικό λόγο, προτιμά να δείχνει το αντικείμενο που επιθυμεί, παρά να εκφράζεται λεκτικά.
- Μέχρι το 4ο έτος η ομιλία του δεν γίνεται κατανοητή από το περιβάλλον του, η άρθρωση του δεν έχει ακρίβεια και ορισμένες φορές ακούγεται σαν να ΄κόβει΄ τις λέξεις.
- Δεν κατανοεί πάντα αυτό που του λέτε, δεν αντιδρά κατάλληλα στις οδηγίες που του δίνετε.
- Δεν έχει λεξιλόγιο το ίδιο πλούσιο με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Παρότι είναι σε ηλικία που πηγαίνει σε νηπιαγωγείο κάνει φράσεις μόνο με δύο- τρεις λέξεις χωρίς να χρησιμοποιεί άρθρα, προθέσεις ή άλλα γραμματικά στοιχεία, κάνει συντακτικά λάθη.
- Δε δείχνει σημεία επικοινωνίας με το περιβάλλον. Δεν αντιδρά σε ήχους, δεν εκτελεί προφορικές εντολές, δεν έχει βλεμματική επαφή, δεν αντιδρά στο όνομά του, παρουσιάζει επαναλαμβανόμενες μονότονες κινήσεις με το σώμα του.
- Δυσκολεύεται να μάθει πράγματα καθημερινής ρουτίνας ακόμα και μετά από πολλές προσπάθειες.
- Η ομιλία του αρκετές φορές είναι άσχετη με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του κάνετε.
- Δυσκολεύεται να ξεκινήσει να μιλά, κολλάει στον πρώτο ήχο της λέξης ή επαναλαμβάνει πολλές φορές την πρώτη συλλαβή.
- Δυσκολεύεται ή αδυνατεί να περιγράψει μια κατάσταση, ένα γεγονός ή να αφηγηθεί μια ιστορία.
- Παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες σε σχολικό πλαίσιο δηλαδή δυσκολεύεται στην ανάγνωση και στη γραφή.
Εάν ένα παιδί παρουσιάζει κάποιες από τις παραπάνω δυσκολίες, τότε οι γονείς θα πρέπει να απευθυνθούν σε ένα Λογοθεραπευτή. Ο θεραπευτής από την δική του πλευρά θα αξιολογήσει το επίπεδο των δεξιοτήτων του παιδιού και στην συνέχεια θα συζητήσει με τους γονείς τους στόχους που θέτει για την ανάπτυξη της λειτουργικότητας και την εξέλιξη του παιδιού.