Λογοθεραπεύτρια, ΜΑ
Θεραπευτικό Κέντρο
ΦΡΟΥΝΤΑ ΝΙΚΟΛΕΤΑ, ΚΑΤΩ ΑΧΑΙΑ
Τα σχολεία ξεκινούν σύντομα και οι μαθητές θα ενταχθούν στο καινούριο τους σχολικό πρόγραμμα. Η Α’ δημοτικού είναι ίσως η πιο βασική τάξη αφού τότε ουσιαστικά ξεκινά η εκμάθηση της ανάγνωσης, της γραφής και της μαθηματικής σκέψης.
Υπάρχει άμεση σύνδεση της προφορικής γλώσσας (δηλαδή τον εκφραστικό και τον αντιληπτικό λόγο) και της κατάκτησης της γραπτής γλώσσας (αναγνωστική και γραπτή ικανότητα). Ο προφορικός λόγος αναπτύσσεται μέσα από μια έμφυτη διαδικασία ενώ η γραπτή γλώσσα διδάσκεται για να επέλθει η κατάκτηση αυτής.
Προβλήματα στον εκφραστικό λόγο, στην αντίληψη του λόγου αλλά και στην κατανόηση αυτού μπορεί να δημιουργήσουν δυσκολίες στην κατάκτηση του μηχανισμού της ανάγνωσης και της γραφής. Με αποτέλεσμα να επηρεάσουν την καλή σχολική επίδοση του μαθητή, τη θετική στάση απέναντι στο σχολείο και τον κόσμο των γραμμάτων, την ψυχοσυναισθηματική του εικόνα και την ομαλή κοινωνική του ζωή. Επομένως, καθιστάται σαφές πως η δόμηση μιας θετικής σχέσης με τον προφορικό και το γραπτό λόγο είναι το κλειδί για κάθε μάθηση.
Ο λόγος θεωρείται ότι έχει ολοκληρωθεί σαν έχει αναπτυχθεί σε:
- Φωνολογικό – φωνητικό επίπεδο
-σωστή αρθρωτική ικανότητα, δηλάδη να παράγει σωστά τις λέξεις
-καλή φωνολική ενημερότητα, δηλαδή να συνειδητοποιήσει οτι ο προφορικός λόγος αποτελείται από μικρά τμήματα όπως προτάσεις, λέξεις, συλλαβές και φωνήματα
-ακουστική αντίληψη και διάκριση, να μπορεί να ξεχωρίζει και να διακρίνει ήχους που μοιάζουνε ακουστικά.
- Μορφολογικό – συντακτικό – γραμματικό επίπεδο
καλή κατανόηση και εφαρμογή των συντακτικών και των γραμματικών κανόνων στο λόγο
- Σημασιολογικό – πραγματολογικό επίπεδο
να κατανοεί καλά το λόγο και να τον χρησιμοποιεί κατάλληλα ανά περίσταση
‘Όταν ένα παιδί αντιμετωπίζει αρθρωτικές δυσκολίες κατά την κατάκτηση του γραπτού λόγου είναι πολύ πιθανό να γράφει λανθασμένα τις λέξεις, αφού τις αρθρώνει λάθος. Επιπλέον, οι αρθρωτικές δυσκολίες ενός παιδιού ή οι δυσκολίες στην ακουστική διαφοροποίηση των ήχων πιθανόν να επηρεάσουν την αναγνωστική του ικανότητα.
Όταν ένα παιδί δεν έχει ολοκληρώσει το λόγο του κάνοντας λάθη σε συντακτικό και γραμματικό επίπεδο είναι φυσικό επακόλουθο να επηρεάσει την γραπτή του έκφραση, ως προς τη σύνταξη, το περιεχόμενο και τη σύνδεση ιδεών.
Τα παιδιά που παρουσιάζουν σημασιολογικές ελλέιψεις (φτωχό λεξιλόγιο) σε προσχολικό επίπεδο έχει ως αποτέλεσμα, σε σχολικό επίπεδο, την δυσκολία κατανοήσης κειμένων που διαβάζουν. Κατ’ επέκταση έχουμε τη δημιουργία ‘φτωχών αναγνώστων’ όπου διαβάζουν μηχανικά και δεν κατανοούν το νόημα των κειμένων συνεπώς, δεν προάγεται με αυτό το τρόπο η αναπαραγωγή ιδεών.
Δυσκολίες σε πραγματολογικό επίπεδο επηρεάζουν την γραπτή έκφραση, την κριτική σκέψη και την συμπεριφορά του παιδιού μέσα στην τάξη καθώς επίσης και την κοινωνική τους ανάπτυξη στο σχολικό περιβάλλον.
Οι πιθανότητες εμφάνισης όλων αυτών των δυσκολιών στο σχολικό επίπεδο μειώνεται εάν αντιμετωπιστούν εγκαίρως οι διαταραχές στο λόγο και στην ομιλία. Για το λόγο αυτό πρέπει να αναζητείται η γνώμη του λογοθεραπευτή αν υπάρχει υποψία διαταραχής στο λόγο και στην ομιλία ενός παιδιού.