Της Βασιλικής Αθανασοπούλου
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος οι Σαντομερίτες αλλά και πιστοί από άλλες περιοχές της δυτικής Αχαΐας, τη Δευτέρα του Πάσχα θα ανέβουν το βουνό μέχρι να φτάσουν στη σπηλιά της Παναγίας. Όπου εκεί πριν από πολλά πολλά χρόνια, σύμφωνα με την ιστορία του χωριού, ένας βοσκός από το Σαντομέρι βρήκε την εικόνα της Παναγιάς.
Όπως περιγράφει στο dytikanea.gr, η ταμίας του Συλλόγου των Απανταχού Σαντομεριτών Ντόρα Καράμπελα, ένας βοσκός που άφηνε το κοπάδι του στο βουνό, έχανε πάντα έναν τράγο, ο οποίος επέστρεψε πάντα με τα γένια του μουσκεμένα.
Το μέρος εκεί ήταν αδιάβατο Μόνο ζωντανά μπορούσαν να πάνε. Στην πορεία τους μια μέρα τα ακολούθησε ο βοσκός και εντώπισε το μέρος που πήγαινε ο τράγος.
Εκεί ήταν μια μεγάλη σπηλιά, στην οποία υπήρχαν σταλαχτιτες που δημιουργούσαν μικρές λίμνες. Εκεί στο νερό, έβρεχε τελικά τα γένια του ο τράγος του βοσκού, ο οποίος εξερευνώνοντας το μέρος, βρήκε μια εικόνα της Παναγιάς.
Οι κάτοικοι δεν μπορούν να προσεγγίσουν χρονικά πότε μπορεί να έχει γίνει αυτό. Αλλά κάθε χρόνο, Δευτέρα του Πάσχα, πάνε όλοι μαζί ορειβασία για περίπου μιάμιση ώρα, μέχρι να φτάσουν στο εκκλησάκι. Μετά τη λειτουργία, όπως εξηγεί στο dytikanea.gr, η κ. Καράμπελα, πάνε στα αλώνια και τρώνε. Στα αλώνια, η κάθε οικογένεια, έχει τη δική της μεριά!