Πότε ένα παιδί χρειάζεται: Λογοθεραπεία, Εργοθεραπεία, Ψυχοθεραπεία;  

Της Νικολέτας Φρούντα

Λογοθεραπεύτριας, ΜΑ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΡΟΥΝΤΑ ΝΙΚΟΛΕΤΑ, ΚΑΤΩ ΑΧΑΙΑ 

Κάθε παιδί αναπτύσσεται με τους δικούς του ρυθμούς, άλλα πιο γρήγορα κι άλλα πιο αργά.  Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες συμπεριφορές που μας βοηθάνε να αντιληφθούμε δυσκολίες σε κινητικό, γνωστικό, νοητικό, συναισθηματικό, επικοινωνιακό-λεκτικό, συμπεριφοριστικό ή μαθησιακό επίπεδο. Η ανίχνευση των διαταραχών επιτρέπουν την έγκαιρη παρέμβαση και την ομαλή ένταξη του παιδιού στο σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Ενδείξεις στη συμπεριφορά του παιδιού που μπορεί να σημαίνουν διαταραχή του λόγου ή της ομιλίας:

• Μέχρι τον 3^ο έτος δεν έχει αναπτύξει προφορικό λόγο, προτιμά να δείχνει το αντικείμενο που επιθυμεί, παρά να εκφράζεται λεκτικά.
• Μέχρι το 4^ο έτος η ομιλία του δεν γίνεται κατανοητή από το περιβάλλον του, η άρθρωση του δεν έχει ακρίβεια και ορισμένες φόρες ακούγεται σαν να ΄κόβει΄ τις λέξεις.
• Δεν κατανοεί πάντα αυτό που του λέτε, δεν αντιδρά κατάλληλα στις οδηγίες που του δίνετε.
• Δεν έχει λεξιλόγιο το ίδιο πλούσιο με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Παρότι είναι σε ηλικία που πηγαίνει σε νηπιαγωγείο κάνει φράσεις μόνο με δύο- τρεις λέξεις χωρίς να χρησιμοποιεί άρθρα, προθέσεις ή άλλα γραμματικά στοιχεία, κάνει συντακτικά λάθη.
• Δε δείχνει σημεία επικοινωνίας με το περιβάλλον. Δεν αντιδρά σε ήχους, δεν εκτελεί προφορικές εντολές, δεν έχει βλεμματική επαφή, δεν αντιδρά στο όνομά του, παρουσιάζει επαναλαμβανόμενες μονότονες κινήσεις με το σώμα του.
• Δυσκολεύεται να μάθει πράγματα καθημερινής ρουτίνας ακόμα και μετά από πολλές προσπάθειες.
• Η ομιλία του αρκετές φορές είναι άσχετη με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του κάνετε.
• Δυσκολεύεται να ξεκινήσει να μιλά, κολλάει στον πρώτο ήχο της λέξης ή επαναλαμβάνει πολλές φορές την πρώτη συλλαβή.
• Δυσκολεύεται ή αδυνατεί να περιγράψει μια κατάσταση, ένα γεγονός ή να αφηγηθεί μια ιστορία.
• Παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες σε σχολικό πλαίσιο δηλαδή δυσκολεύεται στην ανάγνωση και στη γραφή.

Η Εργοθεραπευτική αξιολόγηση είναι απαραίτητη όταν το παιδί σας παρουσιάζει 3 ή περισσότερες από τις παρακάτω δυσκολίες:

• Αρνείται να παίξει με τα παιχνίδια της ηλικίας του ή να αυτοεξυπηρετηθεί.
• Μοιάζει αδύναμο, με ελαττωμένο μυϊκό τόνο.
• Είναι αδέξιο, πέφτει εύκολα. Πέφτει πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα και έχει δυσκολία να υπολογίσει την θέση του σώματός του σε σχέση με το περιβάλλον
• Σπάει εύκολα τα παιχνίδια ή τις μπογιές του.
• Δεν του αρέσει να χοροπηδάει, να κάνει κούνια ή να ανεβαίνει σε ψηλά αντικείμενα.
• Έχει δυσκολία να ζωγραφίσει μέσα σε γραμμές, να κάνει παζλ ή να κόβει με το ψαλίδι.
• Υπάρχει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου.
• Είναι υπερκινητικό, δεν μπορεί να ησυχάσει.
• Είναι παθητικό, πολύ ήσυχο και αποτραβηγμένο
• Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, τα φιλιά, το μπάνιο ή το κούρεμα.
• Ξαφνιάζεται εύκολα, είναι ευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους ή αγγίγματα.
• Δεν εξερευνά το περιβάλλον.
• Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μια δραστηριότητα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταβεί σε άλλη.
• Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από τα άλλα παιδιά για να μάθει καινούρια πράγματα.
• Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διάστημα μεταξύ γραμμάτων και λέξεων.
• Γράφει με υπερβολική πίεση στο χαρτί, έχει πολύ άσχημο γραφικό χαρακτήρα.
• Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες.
• Έχει ελαττωμένη αυτοπεποίθηση.
• Έχει δυσκολία να κάνει φίλους της ίδιας ηλικίας.

Βασικοί Λόγοι Έναρξης Ψυχοθεραπείας

• συναισθήματα μοναξιάς, θλίψης, αποτυχίας, άγχους και έντασης
• χαμηλή αυτοπεποίθηση
• επίμονες φοβίες για το παρόν & το μέλλον
• ανεξήγητη κόπωση, ή αϋπνίες
• δυσκολίες επικοινωνίας στις διαπροσωπικές σχέσεις
• δυσκολία στο σχεδιασμό και την πραγματοποίηση στόχων
• κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, επίμονες αρνητικές σκέψεις
• δυσκολίες στον έλεγχου του θυμού (βίας κι επιθετικότητας)
• προβλήματα που συνδέονται με τη συμπεριφορά του παιδιού, ή/και την επίδοση του στο σχολείο
• ένταση & άγχος στην οικογένεια εξαιτίας της δυσκολίας των μελών της
• προβλήματα λόγω κακοποίησης
• προβλήματα προσαρμογής στο σχολείο και γενικότερα σε κάθε είδους αλλαγές που συμβαίνουν στη ζωή του.

Ένα παιδί μπορεί να παρουσιάζει δυσκολίες σε γνωστικό, επικοινωνιακό-λεκτικό, νοητικό, κινητικό, αισθητηριακό επίπεδο ή να εμφανίζει μαθησιακές δυσκολίες ή κάποια διαταραχή στην ανάπτυξη. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς θα πρέπει να απευθυνθούν σε ειδικούς θεραπευτές. Ο θεραπευτής από την δική του πλευρά θα αξιολογήσει το επίπεδο των δεξιοτήτων του παιδιού και στην συνέχεια θα συζητήσει με τους γονείς τους στόχους που θέτει για την ανάπτυξη της λειτουργικότητας και την εξέλιξη του παιδιού.

‘‘Αν το παιδί δε μπορεί να μάθει

με τον τρόπο που το διδάσκουμε ,

τότε πρέπει να διδάξουμε

με τον τρόπο που μπορεί να μάθει.’’

Maria Montessor