Της ΘΕΟΦΑΝΙΑΣ ΚΟΝΤΟΣΩΡΟΥ
Ψυχολόγου- Παιδοψυχολόγου
Θεραπευτικό Κέντρο – Φρούντα Νικολέτα
Το τελευταίο διάστημα όλο και πιο συχνά μαθαίνουμε πως πολλοί συνάνθρωποί μας βιώνουν κρίσεις πανικού. Οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή τους με αποτέλεσμα να εκδηλώνουν σωματικά συμπτώματα και συμπεριφορές έντονου άγχους. Όλοι θεωρούμε ότι οι παραπάνω συμπεριφορές αποτελούν «προνόμιο» μόνο των ενηλίκων. Ωστόσο, αυτό είναι μια ψευδής πεποίθηση, καθώς στη σύγχρονη εποχή ολένα περισσότερα παιδιά και έφηβοι φαίνεται να βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις.
Αν και δεν βρίσκονται αντιμέτωπα με τις ίδιες δυσκολίες που συναντούν οι ενήλικες, τα παιδιά, όντας δέκτες πολλών ερεθισμάτων τόσο από το οικογενειακό όσο και από το σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον, βιώνουν περιστάσεις έντονου άγχους και πίεσης, κάτι που δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν πάντα με επιτυχία. Απόρροια αυτών των ψυχοπιεστικών καταστάσεων είναι τα παιδιά να εκδηλώσουν έντονο στρες και αρκετές φορές να οδηγηθούν σε κρίση πανικού. Πώς, λοιπόν, γίνεται αντιληπτή μια κρίση πανικού στα παιδιά;
Τα πιο κοινά συμπτώματα της κρίσης πανικού σε παιδιά και εφήβους είναι τα παρακάτω:
- Ταχυκαρδία
- Δύσπνοια
- Ζαλάδες
- Μούδιασμα των άκρων
- Έντονος φόβος ότι κάτι κακό θα συμβεί
- Φόβος για λιποθυμία ακόμα και για θάνατο.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι μια κρίση πανικού ενδέχεται να εκδηλωθεί και με άλλους τρόπους διαφορετικούς για το κάθε παιδί και έφηβο, καθώς σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ιδιοσυγκρασία- χαρακτήρας του κάθε παιδιού αλλά και το οικείο- οικογενειακό και κοινωνικό- περιβάλλον μέσα στο οποίο βρίσκεται. Τα παιδιά που είναι εσωστρεφή και δυσκολεύονται να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους φαίνεται να μην μπορούν να διαχειριστούν πιθανές πιέσεις στο περιβάλλον τους και ως εκ τούτου να έρχονται αντιμέτωπα με αρνητικά συναισθήματα μεγάλης έντασης με αποκορύφωμα την εκδήλωση κρίσης πανικού.
Τα παιδιά με κρίση πανικού είναι πιο εύκολο να εκφράσσουν τα συμπτώματα αυτά στο σπίτι. Βρισκόμενα σε έναν οικείο χώρο, στον οποίο αισθάνονται ότι είναι αποδεκτά και δεν πρόκειται να απορριφθούν, δεν υιοθετούν αντιστάσεις και είναι πιο ελεύθερα να εκφραστούν. Αντίθετα, όταν είναι σε εξωτερικούς χώρους ( π.χ. το σχολείο, σε δραστηριότητες κ.α.), τα παιδιά προσπαθούν να ελέγξουν και να αποκρύψουν τα συμπτώματά τους. Ωστόσο, η προσπάθειά τους αυτή μοιάζει να επηρέαζει περισσότερο την ένταση τους με αποτέλεσμα η κρίση πανικού να κορυφώνεται και τα ίδια τα παιδιά, και ιδιαίτερα οι έφηβοι, να βιώνουν ασιθήματα ντροπής, απογοήτευσης και αποτυχίας.
Με ποιον τρόπο, λοιπόν, μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους;
Αρχικά, είναι σημαντικό οι γονείς να υποστηρίξουν τα παιδιά τους με ψυχραιμία. Εάν αντιληφθούν ότι το παιδί τους παθαίνει κρίση πανικού, είναι καλό να μην πανικοβληθούν και με ηρεμία να προσπαθήσουν να το χαλαρώσουν. Διατηρώντας την ένταση της φωνής τους ήπια και σταθερή, μπορούν να δώσουν οδηγίες βήμα- βήμα με τις οποίες θα κατευθύνουν το παιδί τους σε κατάσταση ηρεμίας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι το περιβάλλον να είναι ήρεμο, μακριά από κάθετι που είναι δυνατό να προκαλέσει άγχος και πίεση. Επιπλέον, θα λειτουργούσε θετικά να δείξετε στο παιδί σας κάποιες αναπνοές χαλάρωσης με σκοπό να τις χρησιμοποιεί κάθε φορά που εκτίθεται σε ανάλογες συνθήκες. Τέλος, είναι καλό να μην ενισχύετε τον φόβο του σχετικά με την κρίση πανικού και γι’αυτό τον λόγο ενθαρρύνετε το να συνεχίσει τις δραστηριότητες τους, να παρακολουθεί το καθημερινό του πρόγραμμα και να βρίσκεται σε επαφή με τους φίλους του. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό προκειμένου να ζητήσετε βοήθεια τόσο για το παιδί σας, όσο και για εσάς για να διαχειριστείτε την κατάσταση με ψυχραιμία.
