ΤΗΣ Φανής Κοντοσώρη
Ψυχολόγο
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
ΦΡΟΥΝΤΑ ΝΙΚΟΛΕΤΑ
Καθώς οι καιροί αλλάζουν και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούμε γίνονται ολοένα και πιο απαιτητικές κύριο μέλημα της οικογένειας είναι η σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Οι γονείς επιθυμούν να διδάξουν στα παιδιά τους τον τρόπο με τον οποίο θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα προβλήματα που θα προκύψουν και που θα χτίσουν υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις. Όλα αυτά, βέβαια, μέσα από τον ορθό τρόπο σκέψης και τη λογική.
Η σωστή διαπαιδαγώγηση, ωστόσο, απαιτεί κάτι παραπάνω από τη σκέψη και τη λογική. Σημαντικό ρόλο σε αυτή διαδραματίζει το συναίσθημα.
Η ικανότητα των παιδιών να χειρίζονται με λειτουργικό τρόπο τα συναισθήματά τους αποτελεί τη βάση για την ευτυχία και την επιτυχία που θα έχουν σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Παιδιά τα οποία είναι σε θέση να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους, να αποδέχονται τα συναισθήματά τους- ακόμα και τα αρνητικά- ως μια πραγματικότητα της ζωής και να τα εκφράζουν με τρόπους αποδεκτούς από το κοινωνικό σύνολο είναι αυτά που αντιμετωπίζουν πιο εύκολα τα «σκαμπανεβάσματα» της ζωής και σταδιακά δομούν μια θετική εικόνα για τον εαυτό τους. Έτσι, οι γονείς είναι καλό να έχουν επίγνωση των συναισθημάτων των παιδιών τους, να μπορούν να δείξουν κατανόηση, να τα καθησυχάσουν και να τα καθοδηγούν.
Όλα τα παραπάνω είναι εφικτά μέσα από τη συναισθηματική αγωγή. Οι γονείς, καθώς αποτελούν πρόσωπα εμπιστοσύνης και πρότυπα για τα παιδιά, είναι αυτοί που θα την καλλιεργήσουν μέσα από τα ακόλουθα πέντε στάδια. Οι γονείς, λοιπόν, είναι καλό:
- Να γνωρίζουν τα συναισθήματα που βιώνουν τα παιδιά τους. Μέσα από συζήτηση να ενδιαφέρονται και να ερωτούν τα παιδιά τους για το πώς αισθάνονται μέσα στη μέρα τους. Ακόμα και αν αυτά δυσκολεύονται να τα εκφράσουν, μπορούν οι ίδιοι να γίνουν ένα καλό παράδειγμα και να μιλήσουν για τα δικά τους συναισθήματα.
- Να βλέπουν το συναίσθημα σαν μια ευκαιρία για οικειότητα και διδασκαλία. Εκφράζοντας τα δικά τους συναισθήματα δείχνουν στα παιδιά τους πως αυτά που νιώθουν δεν είναι παράξενα. Όλοι βιώνουμε τα ίδια συναισθήματα και καταστάσεις. Έτσι, τα παιδιά αποσυμπιέζονται και νιώθουν πιο ικανά να χειριστούν τον εαυτό τους και τον συναισθηματικό τους κόσμο.
- Να ακούν προσεκτικά, να δείχνουν κατανόηση και αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων των παιδιών τους. Όταν τα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους να μη τα επικρίνουν για τα αρνητικά τους συναισθήματα, δεν φοβούνται ότι τους απογοητεύουν ή ότι τα απορρίπτουν. Αντίθετα, καταλαβαίνουν πως το αρνητικό φορτίο που έχουν είναι κάτι το φυσιολογικό και χωρίς ενοχές προσπαθούν να το χειριστούν.
- Να βοηθούν τα παιδιά να εξωτερικεύουν αυτά που νιώθουν με λέξεις. Μέσα από την έκφρασή τους τα παιδιά αισθάνονται πιο ανάλαφρα και ελεύθερα, ενώ παράλληλα δίνουν μια καλύτερη εικόνα στους γονείς τους για το πώς ακριβώς είναι αυτό που βιώνουν συναισθηματικά και τον τρόπο που μπορούν να το αντιμετωπίσουν.
- Να θέτουν όρια και ταυτόχρονα να βοηθούν στην εύρεση στρατηγικών αντιμετώπισης για την επίλυση του προβλήματος που έχουν. Οι γονείς δεν πρέπει να υπαγορεύουν στα παιδιά τους πώς να αισθάνονται, αφού κάτι τέτοιο οδηγεί τα παιδιά να μην εμπιστεύονται τα συναισθήματα τους και τον εαυτό τους. Άλλωστε, ακόμα και αν οι γονείς λένε « μην αισθάνεσαι έτσι», αυτό δε σημαίνει ότι τα παιδιά παύουν να έχουν τα συναισθήματα αυτά. Οι γονείς, κατά συνέπεια, πρέπει να βάζουν όρια στις πράξεις και όχι στα συναισθήματα των παιδιών τους. Όρια τα οποία είναι καλό να μπαίνουν και στις δικές τους συμπεριφορές.
Καταλήγοντας, μέσα από τη συναισθηματική αγωγή τα παιδιά είναι σε θέση να βιώνουν λιγότερα αρνητικά συναισθήματα και περισσότερα θετικά. Ικανά να ηρεμούν και να χαλαρώνουν μπορούν να βγαίνουν από δύσκολες καταστάσεις και να συνεχίζουν με επιτυχία τις παραγωγικές δραστηριότητες στη ζωή τους.
